Mề đay là một bệnh lý ngoài da thường gặp, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu điều trị không đúng cách có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn, gây nhiều phiền toái trong cuộc sống hằng ngày. Chúng ta cần nắm rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa để hạn chế nhất khả năng bị bệnh mề đay. Bài viết dưới đây sẽ đem đến cho bạn những thông tin cần thiết về bệnh mề đay và cách điều trị hiệu quả trong trường hợp mắc bệnh lý, cùng theo dõi nhé!
1. Bệnh Mề Đay Là Gì?
Mề đay là tình trạng da xuất hiện các nốt sẩn ngứa, phát ban đỏ hoặc trắng. Hình dạng của các nốt sần có thể khác nhau như hình tròn, oval, hình khuyên… và kích thước dao động từ vài milimet đến hơn 10cm. Theo thống kê, có khoảng 10 – 20% dân số trên thế giới từng mắc bệnh mề đay. Đa phần các trường hợp đều tự khỏi trong vòng 6 tuần, tuy nhiên có khoảng 5% trường hợp tiến triển thành mề đay mãn tính kéo dài hoặc tái phát liên tục.
Nếu mề đay không được xử lý kịp thời, người bệnh có thể đối diện với biến chứng phù mao mạch dị ứng như sưng mặt, môi, mí mắt, lưỡi hoặc cổ họng, gây khó thở, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Có hai loại mề đay thường gặp:
- Mề đay cấp tính: Bệnh khởi phát đột ngột, kéo dài dưới 6 tuần. Người bệnh có thể bị ngứa, mẩn đỏ rải rác hoặc lan rộng khắp cơ thể, trong đó khoảng 10% có biểu hiện phù mạch. Nếu điều trị đúng cách, các triệu chứng sẽ cải thiện trong vòng 2 – 3 ngày.
- Mề đay mạn tính: Bệnh kéo dài trên 6 tuần, tái phát nhiều lần với các triệu chứng ngứa, rát, nổi ban đỏ hoặc trắng nhạt. Mề đay mãn tính ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, giấc ngủ, tâm lý và có thể gây biến chứng như chàm hóa, tăng sắc tố da, hoặc ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và hô hấp.
Mề đay có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất là mặt, cổ, tay, chân và mông. Mề đay trên mặt có thể lan xuống cổ họng gây khó thở; ở tay chân thường gây ngứa dữ dội; ở cổ và mông dễ bị kích ứng do cọ xát với quần áo.
2. Nguyên Nhân Gây Bệnh Mề Đay
Mề đay thường xảy ra do phản ứng dị ứng với thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, hóa chất, côn trùng, phấn hoa hoặc do tác nhân vật lý như thay đổi nhiệt độ, ánh nắng, áp lực cơ học… Khi đó, cơ thể sẽ giải phóng histamine và các chất trung gian gây giãn mạch, dẫn đến sưng phù và phát ban.
Một số tác nhân thường gặp gồm: kháng sinh (penicillin, ibuprofen), thực phẩm như trứng, sữa, hải sản; các chất bảo quản, phấn hoa, lông thú, bụi nhà; côn trùng đốt; mỹ phẩm, cao su; thay đổi thời tiết, stress, các bệnh tự miễn như lupus, tiểu đường type 1, viêm khớp dạng thấp.
Trẻ em, phụ nữ mang thai và phụ nữ sau sinh là các đối tượng có nguy cơ cao. Trẻ nhỏ dễ phản ứng với thức ăn hoặc nhiễm trùng; phụ nữ mang thai do thay đổi nội tiết và chức năng gan; phụ nữ sau sinh dễ rối loạn miễn dịch, suy nhược cơ thể, thiếu ngủ nên dễ phát bệnh.
3. Triệu chứng của bệnh mề đay
Dù mề đay là một bệnh da liễu khá phổ biến và gặp phải ở nhiều người, nhưng không phải ai cũng dễ dàng phân biệt với các bệnh lý khác. Một số dấu hiệu đặc trưng của bệnh mề đay gồm:
- Xuất hiện các nốt mẩn đỏ và sần phù trên da.
- Ngứa ngáy và cảm giác khó chịu kéo dài.
- Vùng da bị nổi hằn hoặc viêm nhiễm khi có sự tác động như gãi hoặc chà xát.
- Da có thể bị mụn nước.
- Dấu hiệu nhiễm trùng.
- Khó thở.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng nếu mề đay chỉ ở mức độ nhẹ, bệnh nhân chủ yếu sẽ cảm thấy ngứa ngáy và thấy các vết mẩn đỏ trên da. Tuy nhiên, nếu bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, các vết mề đay có thể dẫn đến sốc phản vệ với các triệu chứng nghiêm trọng sau đây:
- Cảm giác chóng mặt, hoa mắt, cơ thể cảm thấy lạnh và ra nhiều mồ hôi.
- Khó thở và cảm giác mệt mỏi.
- Có thể bị ngất xỉu do khó thở.
- Nhịp tim nhanh bất thường.
Chẩn đoán chủ yếu dựa vào khám lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh, yếu tố dị ứng. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu, định lượng IgE, test dị nguyên hoặc các xét nghiệm chuyên sâu nhằm xác định tác nhân cụ thể gây bệnh.
4. Điều trị bệnh mề đay
Hầu hết các trường hợp mề đay cấp tính sẽ thuyên giảm sau vài giờ. Tuy nhiên, nếu các tổn thương da do tiếp xúc cơ học không cải thiện sau vài ngày và kèm theo các triệu chứng như đau rát, ngứa ngày càng nghiêm trọng, bạn có thể tham khảo các biện pháp chăm sóc da tại nhà sau:
- Tắm nước mát hoặc chườm đá đúng cách để làm dịu da ngay lập tức. Mỗi lần chườm đá khoảng 15 phút, nhưng không tiếp xúc liên tục với da. Bạn nên chạm vào da khoảng 10 giây rồi lấy ra trong khoảng 2 – 3 giây trước khi lặp lại. Tắm nước mát không nên kéo dài quá 15 phút.
- Bổ sung nước, vitamin và khoáng chất qua chế độ ăn uống hoặc sử dụng thực phẩm chức năng để giúp da phục hồi nhanh hơn.
- Dưỡng ẩm cho da bằng các sản phẩm dịu nhẹ, lành tính được chuyên gia da liễu khuyên dùng. Da chỉ có thể hồi phục và tái tạo tế bào mới khi đủ độ ẩm.
- Dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn để giúp da tự chữa lành.
Nếu mề đay không thuyên sau vài giờ, có thể tình trạng mề đay của bạn nghiêm trọng hơn. Khi đó hãy cân nhắc điều trị mề đay bằng thuốc uống, sản phẩm bôi thoa, hoặc các can thiệp y tế khác. Tuy nhiên sử dụng biện pháp điều trị này cần có sự tham vấn và kê đơn của bác sĩ để sử dụng liều lượng đúng và an toàn nhất.
- Thuốc kháng histamin H1: Đây là loại thuốc phổ biến và có nhiều dạng không cần kê toa. Chúng tác dụng nhanh và nếu sử dụng đúng theo hướng dẫn sẽ không gây hại.
- Kem chống ngứa, làm dịu da: Các loại kem chứa glycerin, kẽm, menthol… có tác dụng làm dịu và giảm ngứa hiệu quả.
- Cortisol dạng uống: Dùng cho trường hợp mề đay có sưng viêm nặng. Thuốc này cần được bác sĩ chỉ định và chỉ sử dụng trong vòng 7 ngày, vì có thể gây tác dụng phụ.
- Tiêm adrenalin: Đây là phương pháp điều trị mề đay cấp, đặc biệt là trong các trường hợp mề đay phù mạch. Mục đích là giảm triệu chứng và phòng ngừa sốc phản vệ.
Lưu ý, các cách điều trị được đề cập trên đây chỉ hiệu quả trong việc giảm nhẹ biểu hiện bệnh. Trong trường hợp muốn điều trị tận gốc, bạn cần thăm khám với các Bác sĩ chuyên khoa để được làm rõ căn nguyên và can thiệp đích để tránh bị tái bệnh.
5. Cách Phòng Ngừa Bệnh Mề Đay
Để phòng ngừa bệnh mề đay, nên duy trì lối sống lành mạnh, lựa chọn trang phục thoải mái, rộng rãi và sinh hoạt ở môi trường thoáng đãng, sạch sẽ. Cần tránh những khu vực có độ ẩm cao và hạn chế sử dụng xà phòng có độ pH trên 7.
Nếu bạn xác định được yếu tố gây ra mề đay, hãy tránh tiếp xúc với nó để ngăn ngừa tái phát. Trong trường hợp có cơ địa dị ứng và bệnh thường xuyên tái phát, người bệnh nên mang theo thuốc Epinephrine (Adrenaline) để sẵn sàng sử dụng khi có tình huống khẩn cấp.
Mong rằng, qua bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu một cách tổng quan về bệnh mề đay cũng như nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa căn bệnh này. Bệnh mề đay có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy, làm ảnh hưởng trực tiếp đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tại Phòng khám Chuyên khoa Da liễu HKmedi, các bác sĩ chuyên khoa da liễu với chuyên môn sâu và kinh nghiệm thực tế phong phú sẽ giúp chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, từ đó áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả, mang lại sự thoải mái cho bệnh nhân trong sinh hoạt và công việc. Đừng ngần ngại liên hệ ngay với chúng tôi qua số hotline hoặc đến trực tiếp để được Bác sĩ thăm khám tư vấn sớm nhất nhé.
Hệ thống Phòng khám Chuyên khoa Da liễu HKmedi
CS1 – TP. HÀ NỘI: 60 Văn Cao – Ba Đình/ Hotline: 0346.697.888
CS2 – TP. HỒ CHÍ MINH: 652 Nguyễn Đình Chiểu – P3 – Q.3/ Hotline: 0899.303.652
CS3 – TP. HỒ CHÍ MINH: 230 Cao Thắng – Phường 12 – Q.10/ Hotline: 0926.859.668
Chăm sóc khách hàng: 0942.762.888
Facebook: Phòng Khám Chuyên Khoa Da Liễu HKmedi